কেঁচা মটৰ খোৱাৰ উপকাৰীতা আৰু অপকাৰীতা লগতে খেতিৰ বিশেষ জানো আহক। Kesha Mator khane ka phayda or nuksaan.

 

#কেঁচা মটৰ খোৱাৰ উপকাৰিতা

কেঁচা মটৰ খাদ্যগুণৰ দিশৰ পৰা অত্যন্ত পুষ্টিকৰ আৰু বিভিন্ন উপকাৰিতা যোগায় । ইয়াত উচ্চ পৰিমাণৰ প্ৰটিন, ভিটামিন, আৰু আঁহ থাকে, যি শৰীৰৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে অন্ত্য উপকাৰী উপাদান।

---

১. পুষ্টিগুণ (প্ৰতি ১০০ গ্ৰাম কেঁচা মটৰত)

✅ কেল'ৰী: ৮১ Kcal
✅ প্ৰটিন: ৫.৪ গ্ৰাম
✅ শ্বেতসাৰ: ১৪.৫ গ্ৰাম
✅ আঁহ (Fiber): ৫.১ গ্ৰাম
✅ ভিটামিন C: ৪০% (দৈনিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ)
✅ ভিটামিন K: ২০%
✅ ফলিক এচিড: ১০%
✅ আইৰন, কেলচিয়াম, মেগনেছিয়াম আৰু পটাছিয়াম থাকে।

---

২. কেঁচা মটৰৰ স্বাস্থ্য উপকাৰিতা :-

(ক) হজম শক্তি বৃদ্ধি কৰে-

✔ উচ্চ আঁহযুক্ত (Dietary Fiber), যিয়ে পেটৰ হজম প্ৰক্ৰিয়া উন্নত কৰে।
✔ কোষ্ঠকাঠিন্য আৰু বদহজম দূৰ কৰিবলৈ সহায় কৰে।

(খ) ওজন নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰে:-

✔ কেঁচা মটৰত কম কেল'ৰী আৰু বেছি আঁহ থাকে, যিয়ে পেট চৰ্বি কম কৰায়।
✔ ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে।

(গ) হৃদৰোগৰ বিপদ কমায় :-

✔ কেঁচা মটৰত ওমেগা-৩ ফেটি এচিড আৰু এন্টিঅক্সিডেন্ট থকাৰ বাবে হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য ভাল ৰখাত সহায় কৰে।

✔ কেঁচা মটৰে LDL (বেয়া কোলেষ্টেৰ'ল) হ্ৰাস কৰে আৰু HDL (ভাল কোলেষ্টেৰ'ল) বঢ়ায়।

(৪) ত্বক আৰু চুলিৰ স্বাস্থ্য উন্নতি কৰে :-

✔ ভিটামিন C আৰু অ্যান্টিঅক্সিডেন্ট ত্বকত উজ্জ্বলতা আনে।
✔ চুলি শক্তিশালী কৰি চুলি সৰাৰ ‌ৰোধ কৰে।

(৫) ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে :-

✔ কেঁচা মটৰত ভিটামিন C, E আৰু জিংক থাকে, যিয়ে শৰীৰৰ ইমিউন সিস্টেম সবল কৰি ৰোগ প্ৰতিৰোধ শক্তি বৃদ্ধি কৰে।

(৬) মগজুৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে ভাল :-

✔ ভিটামিন B1, B6, আৰু ফলিক এচিড মগজুৰ স্মৃতি শক্তি উন্নত কৰে।
✔ নিউৰন সক্রিয় কৰি এলজাইমাৰ, ডিমেনশিয়াৰ বিপদ কমায়।

(৭) গৰ্ভৱতী মহিলাৰ বাবে উপকাৰী :-

✔ ফলিক এচিড ভ্ৰূণৰ সঠিক বৃদ্ধি আৰু মগজুৰ বিকাশত সহায় কৰে।
✔ গৰ্ভাৱস্থাত আয়ৰণ আৰু কেলচিয়াম যোগান ধৰে।

---

৩. কেঁচা মটৰ খোৱাৰ উপায়

✅ কেঁচা চালাড হিচাপে খোৱা যায়।
✅ সূপ, পকৌৰা, আলুৰ সৈতে মিক্স কৰি খোৱা যায়।
✅ শাক-সব্জিৰ সৈতে রান্ধি খাব পাৰি।
✅ ব্লেণ্ড কৰি স্বাস্থ্যকৰ স্মুদি প্ৰস্তুত কৰিব পাৰি।

---

উপসংহাৰ:-

কেঁচা মটৰ এক উচ্চ পুষ্টিমান যুক্ত খাদ্য, যিয়ে শৰীৰৰ হজম শক্তি, হৃদযন্ত্ৰ, ইমিউনিটী, আৰু মগজুৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰে। ইয়াক দৈনিক খাদ্যত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিলে বেছি স্বাস্থ্যকৰ জীৱনযাপন নিশ্চিত কৰিব পাৰি।

#কেঁচা মটৰ খোৱাৰ অপকাৰিতা :-

যদিও কেঁচা মটৰ পুষ্টিকৰ আৰু স্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী, অতিপাত খালে বা কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত কিছুমান সমস্যা হ’ব পাৰে। যেনে -

---

১. হজম সমস্যা সৃষ্টি কৰিব পাৰে:-

✔ কেঁচা মটৰত উচ্চ আঁহ (fiber) আৰু কাৰ্বোহাইড্ৰেট থাকে, যিয়ে কিছুমান লোকৰ বাবে হজমত অসুবিধা সৃষ্টি কৰিব পাৰে।

✔ অধিক পৰিমাণত খালে গেছ, পেট ফুলা (bloating), আৰু বদহজম হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে।

২. কিডনী সমস্যা থকা লোকৰ বাবে কেঁচা মটৰ বিপদজনক হ'ব পাৰে:-

✔ মটৰত পুৰিন (purine) নামৰ এটা উপাদান থাকে, যিয়ে শৰীৰত ইউৰিক এচিড বঢ়াই দিয়ে।
✔ কিডনীৰ সমস্যা (uric acid, kidney stone) থকা লোকৰ বাবে অধিক কেঁচা মটৰ খোৱাটো ক্ষতিকাৰক হ’ব পাৰে।

৩. এলাৰ্জি সৃষ্টি কৰিব পাৰে :-

✔ কিছুমান লোকৰ মটৰত প্ৰতিক্ৰিয়া (allergy) থাকিব পাৰে, যাৰ ফলত চুল্কনি, ছালৰ ৰঙ সলনি, আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সমস্যা হ’ব পাৰে।

৪. ৰক্তচাপ কমাই দিব পাৰে :-

✔ কেঁচা মটৰত থকা পটাছিয়াম ৰক্তচাপ কমাব পাৰে, যিয়ে লো ব্লাড প্ৰেশাৰ (Hypotension) থকা ব্যক্তিসকলৰ বাবে ক্ষতিকাৰক হ’ব পাৰে।

৫. থাইৰয়েডৰ সমস্যাত অসুবিধা সৃষ্টি কৰিব পাৰে:-

✔ কেঁচা মটৰত Goitrogens নামৰ এক প্ৰাকৃতিক উপাদান থাকে, যিয়ে থাইৰয়েড গ্ৰন্থিৰ কাৰ্যক্ষমতা হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
✔ থাইৰয়েড সমস্যা থকা ব্যক্তিসকলে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাৰ পাছতহে মটৰ খোৱাটো উচিত।

৬. ৰক্তৰ চিনিয়ে নিয়ন্ত্রণত সমস্যা সৃষ্টি কৰিব পাৰে

✔ যদিও মটৰ গ্লাইসেমিক ইনডেক্স (GI) কম, অতিপাত খালে ৰক্তৰ চিনিযুক্ত স্তৰ বাঢ়িব পাৰে।
✔ ডায়বেটিছ ৰোগীৰ বাবে অতি বেছি পৰিমাণত কেঁচা মটৰ খোৱা উপযুক্ত নহয়।

---

#কেনেকৈ সমস্যা ৰোধ কৰিব পাৰি?

✅ অতিৰিক্ত খোৱা এৰিব লাগে – মধ্যম পৰিমাণত খালে কেঁচা মটৰৰ ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ কম থাকে।
✅ হালকা সিদ্ধ বা সিজাই খালে ভাল – কেঁচা অৱস্থাত গেছ-সমস্যা কৰিব পাৰে, সেয়ে অলপ সিজাই খালে ভাল হয়।
✅ কিডনী, থাইৰয়েড বা এলাৰ্জি সমস্যা থাকিলে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত ।

---

উপসংহাৰ

কেঁচা মটৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে ভাল হলেও অতিপাত খালে হজম সমস্যা, এলাৰ্জি, কিডনী আৰু থাইৰয়েডৰ সমস্যা সৃষ্টি কৰিব পাৰে। সঠিক পৰিমাণত আৰু চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শৰে খালে ইয়াৰ উপকাৰিতা অধিক লাভ কৰা যাব।

কেঁচা মটৰ খেতি (Green Pea Cultivation):-

কেঁচা মটৰ (Pisum sativum) এক প্ৰসিদ্ধ শীতকালীন শাক-সব্জি, যি উচ্চ পুষ্টিমান আৰু বজাৰত উচ্চ চাহিদাসম্পন্ন। মটৰ দাল হোৱাৰ আগতে কেঁচা অৱস্থাত খোৱা হয়, বিশেষকৈ বিভিন্ন ৰন্ধনপ্ৰণালীত কেঁচা মটৰ ব্যৱহৃত হয়।

১. কেঁচা মটৰ খেতিৰ উপযুক্ত পৰিবেশ :-

✅ তাপমাত্ৰা: ১০-২৫°C ৰ তাপমাত্ৰা প্ৰয়োজন হয়।

✅ মাটি: ভাল জলনিকাসযুক্ত, আলশোৱ বা বালি-মাটিৰ মিশ্ৰণ মাটি হ'লে মটৰ খেতি ভাল হয়।

✅ pH মান: ৬.০-৭.৫ (সামান্য অম্লীয় বা সামান্য ক্ষাৰীয় মাটি) হ'ব লাগে।

✅ সিজন: সাধাৰণতে শীতকালত (অক্টোবৰ-ফেব্ৰুৱাৰী) মাহত ভাল ফলন হয়।

২. বীজ ৰোপণ আৰু বৃদ্ধিৰ পদ্ধতি :

✔ বীজ প্ৰস্তুতি: উচ্চমানৰ, ৰোগমুক্ত বীজ বাছনি কৰা।

✔ বপন পদ্ধতি:

শাৰীৰ মাজত ৩০-৪৫ ছে:মি আঁতৰ ৰাখিব লাগে।

বীজৰ মাজত ৮-১০ ছে:মি দূৰত্ব বজাই ৰাখিব লাগে।

৩-৫ ছে:মি গভীৰতাত ৰূপন কৰা উচিত।

✔ পানি যোগান:

সাপ্তাহিকভাৱে পানী যোগান ধৰা দৰকাৰ। যদি হে বৰষুণ নহয় । অধিক পানী জমি থাকিলে খেতি নষ্ট হ'ব পাৰে।

৩. গছৰ যত্ন আৰু ব্যৱস্থাপনা :

✔ গুৰি মাজে মাজে লৰচৰ কৰি মাটি জপাই দিব লাগে।

✔ মটৰৰ লতা গজে উঠিবলৈ বাঁহ বা তাঁৰৰ সহায় দিয়া ব্যৱস্থা কৰা উচিত ।

✔ মটৰ খেতি প্ৰাকৃতিক সাৰ (গোবৰ, কম্প'ষ্ট, ভাৰ্মিকম্প'ষ্ট) ব্যৱহাৰ কৰিলে উত্তম উৎপাদন হয়।

✔ প্ৰয়োজন হলে DAP বা NPK (১০:২৬:২৬) বৰ্দ্ধক সাৰ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে।

৪. মটৰ খেতিত ৰোগ প্ৰতিৰোধ নিয়ন্ত্রণ :-

⚠ প্ৰধান ৰোগসমূহ:

১/ ডাউনী মিলডিউ :-পাতত হালধীয়া বা মেৰুন দাগ পৰে ।

২/ পাউডাৰী মিলডিউ:- শুকান ধূলিযুক্ত আৱৰণ ধৰা।

৩/বেক্টেৰিয়েল ব্লাইট :-পাত শুকাই যায় ।

# ৰোগ প্ৰতিৰোধী ব্যৱস্থা ।

বীজ ৰোপণৰ আগতে বীজ বিয়াৰ (Trichoderma, Bavistin) প্ৰয়োগ।

ৰোগ দেখা দিলে জৈৱিক কীটনাশক ব্যৱহাৰ।

৫. মটৰ চপোৱাৰ সময় :-

✔ ৰোপনৰ ৭০-৯০ দিনৰ ভিতৰত কেঁচা মটৰ চপোৱাৰ বাবে সাজু হৈ যায়।

✔ সোনকালে (পুৱাৰ ভাগত) বা বেলি কম থাকোতে মটৰ সংগ্ৰহ কৰিলে বেছি সতেজ বা ফ্ৰেছ থাকে।

✔ অধিকদিন ধৰি গছত থাকিলে মটৰ পুৰঠ হয় আৰু সুকাই যাই।

৬. উৎপাদন আৰু বজাৰ সম্ভাৱনা :-

✅ হেক্টৰপ্রতি ৬-১০ টন পৰ্যন্ত উৎপাদন সম্ভৱ।

✅ কেঁচা মটৰৰ চাহিদা বজাৰত বৰ্তমান সময়ত উচ্চ ।

✅ বিভিন্ন ঠাইত প্ৰস্তুত মটৰ (Frozen Peas) ৰপ্তানিও কৰা হয়।

উপসংহাৰ :-

কেঁচা মটৰ খেতি এক লাভজনক আৰু পৰিবেশ-বান্ধৱ কৃষি উদ্যোগ। সঠিক পৰিচৰ্যা আৰু বিজ্ঞানসম্মত খেতিপদ্ধতি অনুসৰণ কৰিলে অধিক উৎপাদন তথা লাভৰ সম্ভাৱনা বেছি হয়।